Gelecek İçin Geri Dönüşüm

 Çevre Nedir?

Okulumuz, evimiz, mahallemiz, şehrimiz, parklar, ormanlar; buralarda yaşayan insanlar ve tüm hayvanlar; nehir, göl, deniz, orman, hava, su ve diğer tüm canlı cansız varlıklar çevremizi oluşturur. Kısaca, içinde yaşadığımız ortama “çevre” denir. İnsanlar da diğer tüm canlılarla birlikte doğayı tahrip etmeden, çevresine saygılı bir şekilde, uyum içinde yaşamalıdırlar. Çevremize verdiğimiz her zarar, istesek de istemesek de bizi etkileyecektir. Tüm canlılar yaşamlarını sürdürebilmek için temiz havaya, temiz suya, temiz besine, kısaca temiz çevreye ihtiyaç duyarlar ve bunları bulabildikleri yerleri yaşam alanı olarak seçerler. İnsanların yaşam alanlarına zarar vermesi o yaşam alanını paylaştığı tüm canlılara ama en çok da kendisine zarar vermektedir. Sağlıklı bir yaşam ancak sağlıklı bir çevre ile mümkündür…

Çevre Kirliliği Nedir?

Çevre kirliliği kısaca, çevrenin insan eliyle bozulması olarak adlandırılır. Canlıların hayatlarını olumsuz yönde etkileyen, cansız ögelere ise zarar veren yabancı maddelerin hava, su ve toprağa yoğun bir şekilde karışması olayına "çevre kirliliği" adı verilmektedir. Havanın, suyun ve toprağın kirli olması insanlar başta olmak üzere tüm canlıların zarar görmesi demektir. Havanın, suyun ve toprağın kirli olması sağlımızı tehlikeye sokar.

Geri Dönüşüm Nedir?

Çevre kirliliğini yaratan önemli unsurlardan bir tanesi çöp sorunudur. Ülkemizde her yıl yaklaşık 5 milyon kamyon çöp atıyoruz. Oysa bu çöplerin önemli bir bölümü yeniden değerlendirilebilir. Geri dönüşüm, bizim başka bir işe yaramayacağını düşünerek, “çöp” değimiz atıkların, mesela şişelerin, kâğıt ve kartonların, süt kutularının, plastik kapların, metal kutuların, ahşap kasaların çeşitli işlemlerden geçirilerek tekrar kullanılabilir hale getirilmesi anlamına gelir. Yani kısaca, atıklardan yeni bir ürün ya da ham madde yapılması işlemine geri dönüşüm denir.

Geri Dönüşüm Çevremiz için Neden Önemlidir?

1.Geri dönüşümle hem doğayı hem de kaynaklarımızı koruruz.

Kalabalıklaşan dünyamız nedeniyle her gün daha fazla tüketilen su, orman, madenler, petrol gibi doğal kaynaklarımızı geri dönüşüm ile daha uzun süreli kullanabiliriz. Tekrar değerlendirilebilen atıkları geri dönüştürerek doğal kaynaklarımızı tüketmeden yeni ürünler elde edebiliriz. Örneğin; bir ton kâğıdın geri dönüştürülmesiyle 17 ağacın kesilmesi önlenebilir. Plastik ambalaj atıklarının geri kazanılması sonucu ise petrolden tasarruf sağlanabilmektedir. Dönüşen her ton cam için ise, 100 litre petrol tasarrufu sağlanır. Metal ambalajları ve ahşap ambalajları geri dönüştürerek doğal alanlarımızı bozulmadan koruyabiliriz.

2.Enerji tasarrufu sağlarız

Geri dönüşüm yöntemiyle, üretimdeki işlem sayısı azaltılarak enerji tasarrufu sağlanır. Örneğin, maden çıkartılarak üretilen bir metal kutunun yapılabileceği enerji ile geri dönüşüm yöntemi kullanılarak 20 metal kutu yapılabilir. Benzer şekilde, kâğıt ve karton atıkların geri dönüştürülerek yeniden üretilmesi için gerekli olan enerji, normal işlemler için gerekli olanın yarısı kadardır. Bunun gibi, cam ve plastik atıkların da geri dönüşümünden önemli oranda enerji tasarrufu sağlanır.

3.Ülkemizin gelişimine katkı sağlarız

Geri dönüşüm, doğal kaynakların kullanılmasını azaltarak, enerji tasarrufu sağlayarak, iş imkânı yaratarak ve ham madde maliyetini azaltarak ülkemizin gelişimine katkıda bulunur. Ayrıca, dışarıya bağımlı olduğumuz petrol gibi ham maddelerin tüketiminin azalması sonucu, paramız yurtiçinde kalmakta ve geri dönüşüm sonucu oluşan ürünlerimizin yurtdışına satılmasıyla da ülkemize döviz girişi sağlanmaktadır.

Geri Dönüşüm Nasıl Yapılır?

İçerisinde yer alan ürünü, ürünün yapısına ve şekline göre en iyi şekilde koruyan, temiz kalmasını sağlayan, taşınmasını kolaylaştıran malzemelere ambalaj denir. Geri dönüşümün ilk ve belki de en önemli adımı ise ambalaj atıklarının evlerimizde, okullarımızda çöplere karışmadan, ayrı olarak biriktirilerek, geri dönüşüm kutularına atılmasıdır. Cam ambalajlar yapısı itibariyle kırılgan bir malzeme olduğundan diğer ambalajlardan ayrı olarak yeşil / beyaz renkte cam kutularına, diğer ambalajlar ise mavi renkli geri dönüşüm kutularına atılmalıdır. Geri dönüşüm kutularına atılan ambalajlar belediyeler tarafından toplanır ve Toplama Ayırma Tesisi adı verilen tesislere türlerine göre ayrılması için götürülür. Burada türlerine göre ayrılan ambalaj atıkları, ilgili geri dönüşüm tesislerine götürülür.

Her ambalajın farklı bir geri dönüşüm serüveni vardır. Örneğin, kâğıt ve karton ambalajlar kâğıt üreten tesislerde önce küçük parçalar haline getirilir ve sonra yeniden kâğıt ya da karton üretmek üzere kâğıt hamuruna katılırlar. Bu kâğıtlardan kitaplar, defterler, kutular ve benzer malzemeler üretilir.

Salça kutuları, içecek kutuları gibi metal ambalajlar önce mıknatıslar yardımıyla türlerine göre ayrılır ve çok yüksek sıcaklıklarda eritilerek yeniden kullanılmak üzere külçe haline getirilirler. Daha sonra bunlardan yeni metal eşyalar yapılır, mesela bir bisiklet…

Cam ambalajlar şeffaf ve renkli olarak ayrılarak, önce küçük parçalar halinde kırılır, sonra yıkanarak temizlenir ve fabrikalarda çok yüksek sıcaklıklardaki fırınlarda eritilerek yeniden cam ambalajlar yapılır. Camın eridiği sıcaklıklarda porselen, fayans vb. maddeler erimez ve eriyen cama yapışırlar. Bu nedenle bunların camların içine karışması, üretimde sorunlara yok açar ve camların sağlıklı bir şekilde geri dönüştürülmesine engel olur.

Bunun için yeşil / beyaz renkli cam kutularına bu tarz maddelerin atılmaması büyük önem taşımaktadır. Bu kutulara cam içecek şişeleri, cam kavanozlar gibi cam ambalajlar dışında hiçbir şey atılmamalıdır.

 Plastik ambalajlar önce kendi içlerinde türlerine göre ayrılıp, küçük parçalar haline getirilir. Yıkanıp temizlendikten sonra çeşitli işlemlerden geçirilir ve yepyeni plastik bir ürüne dönüşür.

Birden çok malzemeden oluşan ambalajlara kompozit ambalajlar denir. Süt kutuları bu tarz ambalajlara bir örnektir. Süt kutuları önce küçük parçalar haline getirilir, sonra farklı işlemlerden geçirilerek kâğıt kartonlara ya da mobilyalara, örneğin bir masaya dönüştürülür.

 Ahşap ambalaj örneklerinden olan meyve kasaları, kullanım ömürlerini tamamladıktan sonra, önce talaş adı verilen çok küçük parçalara ayrılır; sonra yapıştırıcı kullanılarak sunta haline getirilir. Bu suntalardan yeni mobilyalar ve diğer ahşap malzemeler yapılır.

Ben Neler Yapabilirim?

Geri dönüşümün ilk ve en önemli adımı, ambalaj atıklarının çöplere karışmadan, ayrı olarak biriktirilerek, geri dönüşüm kutularına atılmasıdır. Sen de evinde ya da okulunda kullandığın ambalaj atıklarını çöp kutusuna değil geri dönüşüm kutusuna atmalısın. Bu şekilde hem geri dönüşümün en önemli adımını yerine getirerek, çevreye karşı duyarlı davranacak ve çevreyi korumuş olacaksın hem de arkadaşlarına ve büyüklerine örnek olacaksın. Tanıdığın büyüklerinden de sana yardımcı olmaları için yardım isteyebilirsin. Çevrenizde ya da okulunuzda geri dönüşüm kutusu yoksa belediyenizi arayarak isteyebilirsiniz. Belediyeniz bu konuda size yardımcı olacaktır.

Daha Detaylı Bilgi İçin TIKLAYINIZ...